Tháng 1/2022, Chính phủ đã có văn bản giao Bộ Công Thương chỉ đạo Tập
đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) khẩn trương nghiên cứu, xác định giá điện
với phần công suất của các dự án điện mặt trời đã vận hành trên địa bàn
Ninh Thuận nhưng chưa có giá điện. Tuy nhiên, đến nay các dự án này
không những chưa được thanh toán cho phần công suất đã vận hành mà còn
bị buộc dừng khai thác.
Dự án điện mặt trời của Trung Nam, https://kinhtexaydung.petrotimes.vn
Nhiều dự án đã vận hành nhưng chưa được thanh toán
Mới
đây, Công ty Mua bán điện (EVN) đã có văn bản gửi Công ty TNHH Điện mặt
trời Trung Nam - Thuận Nam thông báo dừng khai thác phần công suất chưa
có cơ chế giá (172MW/450MW) của nhà máy điện mặt trời Trung Nam - Thuận
Nam công suất 450MW (Ninh Thuận).
Theo
chủ đầu tư điện mặt trời Trung Nam - Thuận Nam, khi dừng huy động 40%
công suất của dự án theo văn bản của Công ty mua bán điện đồng nghĩa dự
án chỉ vận hành đạt 60% so với thiết kế, sẽ phá vỡ cam kết của Nhà đầu
tư về phương án tài chính được tổ chức tín dụng thống nhất, dẫn đến dự
án mất khả năng cân đối trả nợ vay trong khi đó các nhà đầu tư khác cũng
như EVN lại được hưởng lợi trên đường dây truyền tải do Trung Nam đầu
tư.
Theo công
ty này, việc dừng huy động công suất chưa có giá điện của dự án là không
phù hợp theo các điều khoản đã thỏa thuận của hợp đồng mua bán điện
giữa EVN và công ty TNHH điện mặt trời Trung Nam - Thuận Nam.
Ngày
5/9, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Thuận cũng có văn bản gửi Ủy ban
Thường vụ Quốc hội kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội quan tâm, có ý
kiến với các cơ quan chức năng và các Bộ, ngành xem xét, tiếp tục huy
động và ghi nhận sản lượng đối với phần công suất chưa có giá điện của
dự án điện mặt trời điện mặt trời Trung Nam - Thuận Nam 450MW.
Phía
tỉnh Ninh Thuận và Trungnam Group cho rằng, việc dừng huy động phần
công suất chưa có giá của Nhà máy điện Trung Nam - Thuận Nam 450 MW là
chưa công bằng với nhà đầu tư, bởi đây là dự án đầu tư có điều kiện khi
xây dựng đường dây 500 kV để truyền tải điện cho cả một số dự án khác.
Phía nhà đầu tư đã hoàn thành đúng cam kết là trong năm 2020, thậm chí
sớm 3 tháng, nên nhà đầu tư không có lỗi.
Đáng
nói, không phải chỉ có Trungnam Group, mà các nhà máy điện mặt trời
Thiên Tân 1.2 và Thiên Tân 1.3 của Tập đoàn T&T cũng nhận được thông
báo tương tự.
Đây
cũng không phải là lần đầu tiên các nhà máy điện mặt trời được hoàn
thành trong năm 2020 nhưng nằm ngoài phạm vi 2.000 MW được hưởng mức giá
9,35 UScents/kWh tại tỉnh Ninh Thuận nhận được thông báo dừng huy động.
Nhưng trên thực tế, việc huy động vẫn tiếp tục dù việc thanh toán tiền
điện chưa diễn ra trong thời gian dài bởi không có giá.
Chưa có giá, chưa được phép huy động
Trước
ý kiến của Công ty Trung Nam về việc EVN chưa huy động hết nguồn điện
gió và mặt trời, ông Nguyễn Tài Anh, Phó Tổng Giám đốc EVN giải thích
rằng: EVN luôn tạo điều kiện để tận dụng tối đa có thể nguồn năng lượng
tái tạo như gió và mặt trời.
Tuy
nhiên, việc huy động phát điện trước tiên phải đảm bảo đúng quy định
của pháp luật, bảo đảm tính công bằng, minh bạch và phù hợp với nhu cầu
tiêu thụ điện của hệ thống. Do vậy, phần công suất chưa được các cấp có
thẩm quyền quy định về giá mua điện thì chưa được phép huy động.
Thông
tin thêm, ông Nguyễn Tài Anh cho biết, trước đây, cũng đã có một số
công trình lưới điện do các chủ đầu tư nguồn điện bên ngoài EVN xây dựng
để đấu nối vào hệ thống điện quốc gia. Sau khi hoàn thành xây dựng, các
chủ đầu tư sẽ tiếp tục quản lý vận hành các đường dây và trạm này hoặc
thuê đơn vị truyền tải điện (thuộc EVNNPT) vận hành.
"Các
công trình đường dây và trạm 500kV do công ty Trung Nam thực hiện đầu
tư vừa qua cũng có tính chất tương tự. Tuy nhiên, đối với đề nghị của
công ty Trung Nam về việc xem xét bàn giao các công trình đường dây và
trạm 500kV do Công ty đã đầu tư cho phía EVN cần được sự hướng dẫn cụ
thể của các cơ quan có thẩm quyền trên cơ sở đảm bảo đúng quy định pháp
luật", ông Nguyễn Tài Anh trả lời.
Cần cơ chế với các dự án điện gió, điện mặt trời chuyển tiếp
Liên
quan đến nhà máy điện mặt trời Trung Nam - Thuận Nam, ngày 14/1/2022,
Văn phòng Chính phủ đã có Văn bản số 17/TB-VPCP thông báo kết luận của
Phó Thủ tướng Lê Văn Thành có liên quan đến câu chuyện này.
Theo
đó, về giá điện với phần công suất nguồn điện mặt trời đã đưa vào vận
hành trong năm 2020 trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận nhưng không đáp ứng yêu
cầu áp dụng giá điện tại Quyết định 13/2020/QĐ-TTg, Phó thủ tướng giao
Bộ Công Thương khẩn trương chỉ đạo EVN nghiên cứu, đề xuất theo hướng
đấu thầu/đấu giá công khai minh bạch.
Đối
với việc vận hành phần phát điện phần công suất nguồn điện mặt trời đã
đưa vào vận hành trong năm 2020 trên địa bàn Ninh Thuận mà hiện chưa có
giá điện, Phó Thủ tướng giao Bộ Công thương chỉ đạo EVN có phương án vận
hành hợp lý theo quy định chung của ngành điện; đồng thời khẩn trương
nghiên cứu, xác định giá điện với phần công suất này theo chỉ đạo nêu
trên.
Được
biết, Bộ Công Thương đã có Văn bản 128/BC-BCT ngày 21/7/2022 báo cáo Thủ
tướng Chính phủ về cơ chế đối với các dự án điện gió và điện mặt trời
chuyển tiếp.
Bộ
Công Thương cũng đề xuất Thủ tướng Chính phủ chấp thuận cơ chế nhà đầu
tư các dự án chuyển tiếp tiến hành đàm phán giá điện, hợp đồng mua bán
điện với EVN trong khung giá phát điện và hướng dẫn do Bộ ban hành.
Có
thể thấy, ở thời điểm khủng hoảng năng lượng đang diễn ra ở nhiều nước
trên thế giới, nhiều dự án nhiệt điện dùng than nhập khẩu tại Việt Nam
có giá lên tới xấp xỉ 4.000 đồng/kWh thì dù điện mặt trời và điện gió
không thể chạy với thời gian ổn định và dài như điện than, nhưng mức giá
khoảng 2.500 - 2.800 đồng/kWh hiện nay của điện mặt trời vẫn rẻ hơn và
góp phần tiếp sức cho hệ thống điện đang phải đáp ứng yêu cầu cấp điện
ổn định mà tiếp tục không được tăng giá bán lẻ bình quân đã có từ năm
2019.
Thiết
nghĩ, Bộ Công Thương cần chỉ đạo EVN tiến hành đàm phán và cân nhắc để
hài hòa lợi ích giữa nhà nước, nhà đầu tư và nhân dân, nhất là trong
thời điểm này, chúng ta đang thực hiện mạnh mẽ cam kết COP 26 về tăng
cường năng lượng tái tạo, giảm phát thải khí nhà kính. Tiền doanh nghiệp
bỏ ra đầu tư cũng là tiền của nhân dân, điểm mấu chốt bây giờ là hài
hòa lợi ích để các bên cùng có lợi. Đừng để lãng phí tiền của nhân dân
trong khi chúng ta đang phải đi mua điện từ nước ngoài. Chúng ta cần đối
xử công bằng trong phát triển kinh tế để khuyến khích mọi nguồn lực xã
hội vào phát triển nguồn năng lượng phục vụ phục hồi và phát triển kinh
tế, nhất là trong giai đoạn chuyển tiếp.
https://kinhtexaydung.petrotimes.vn
Mai Ngọc – Toàn Thắng
Nguồn: https://baochinhphu.vn/can-co-che-cong-bang-cho-cac-du-an-dien-mat-troi-trong-giai-doan-chuyen-tiep-102220912225342099.htm