Chủ
tịch Quốc hội Vương Đình Huệ trao Giải thưởng chính của VinFuture 2022
trị giá 3 triệu USD cho các nhà khoa học vì các tầng phát minh đột phá
trong việc kết nối công nghệ mạng toàn cầu - Ảnh: NGUYỄN KHÁNH
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khẳng định như vậy tại lễ trao giải VinFuture 2022 diễn ra ở Nhà hát Lớn Hà Nội tối 20-12.
Hiện thực hóa những khát vọng khoa học lớn lao
Phát
biểu tại lễ trao giải, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ bày tỏ sự trân
trọng biết ơn vì cống hiến, phụng sự cho nhân loại của tiến sĩ Katalin
Karikó, giáo sư Pieter Cullis và giáo sư Drew Weissman, các nhà khoa học
là tác giả của công trình phát triển công nghệ mRNA, nền tảng của vắc
xin COVID-19 đã được vinh danh với Giải thưởng chính giải thưởng
VinFuture lần thứ 1.
Ông Huệ cho rằng: "Nếu bảo vệ sức khỏe là
thách thức của nhân loại năm 2021 thì "Tái thiết và hồi sinh" chính là
vấn đề cấp thiết mà thế giới phải đối mặt năm 2022 và nhiều năm tiếp
theo. Đây cũng là chủ điểm mà VinFuture 2022 đặt ra hậu đại dịch
COVID-19, thể hiện tầm nhìn và sứ mệnh "Khoa học phụng sự nhân loại" của
VinFuture".
Đánh giá cao sáng kiến cũng như những nỗ lực của Quỹ
VinFuture và người sáng lập là chủ tịch Tập đoàn Vingroup Phạm Nhật
Vượng và bà Phạm Thu Hương, phu nhân của ông Vượng, Chủ tịch Quốc hội
bày tỏ:
"Tôi tin rằng Giải thưởng khoa học công nghệ toàn cầu
VinFuture với việc tôn vinh những nhà khoa học có công trình nghiên cứu
xuất sắc mang tính ứng dụng cao, kiến tạo môi trường sống bền vững cho
thế hệ tương lai, đang thực hiện rất tốt sứ mệnh của mình.
Không chỉ là sợi dây bền chặt gắn bó các nhà khoa học Việt Nam
và thế giới, VinFuture còn là nhịp cầu để các nhà nghiên cứu, phát minh
trên toàn cầu hiện thực hóa những khát vọng khoa học lớn lao để phụng
sự nhân loại.
Đúng như tiến sĩ Katalin
Kariko, một trong những chủ nhân của Giải thưởng chính VinFuture lần thứ
1, đã nói: Từ VinFuture, các nhà khoa học thế giới đã hiểu biết hơn về
một Việt Nam đang mạnh mẽ vươn ra quốc tế".
Với định hướng "Hồi
sinh và tái thiết", giải thưởng VinFuture năm 2022, một trong những giải
thưởng khoa học công nghệ lớn nhất trên toàn cầu, hướng tới những lĩnh
vực khoa học, sáng tạo công nghệ mang đến sự thay đổi quan trọng trong
cuộc sống của con người và tạo ra sự phát triển bền vững cho tương lai.
Bốn
nhà khoa học bắt tay nhau khi nhận Giải thưởng chính của VinFuture 2022
tối 20-12 tại Hà Nội. Tiến sĩ Robert Elliot Kahn vắng mặt vì lý do sức
khỏe - Ảnh: NGUYỄN KHÁNH
Vinh danh các phát minh vì cộng đồng
Năm
nhà khoa học Timothy John Berners-Lee, Robert Elliot Kahn, Vinton Gray
Cerf, David Neil Payne và Emmanuel Desurvire đã được trao giải thưởng
chính năm 2022 trị giá 3 triệu USD của VinFuture.
Các nhà khoa học được vinh danh vì
những công trình nghiên cứu, sáng tạo đã biến Internet và mạng lưới toàn
cầu thành hiện thực. Những công trình này thay đổi mãi mãi cách chúng
ta sống, giao tiếp và làm việc, đồng thời đặt nền móng cho sự tiến bộ
của nền kinh tế - xã hội hiện đại.
World Wide Web, Internet và
Internet cáp quang trở thành công cụ giao tiếp thống trị trên toàn thế
giới, được hàng tỉ người sử dụng để lấy thông tin, trao đổi và kết nối
dễ dàng, biến đổi mọi khía cạnh trong cuộc sống của chúng ta.
Giải
thưởng được trao cho Timothy John Berners-Lee, người đã phát minh ra
World Wide Web; cho Robert Elliot Kahn và Vinton Gray Cerf, người đã
thiết kế ra Internet; David Neil Payne và Emmanuel Desurvire, người phát
triển Internet cáp quang, xương sống của mạng viễn thông và Internet.
Ngoài
ra, giải đặc biệt dành cho nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển
trị giá 500.000 USD được trao cho GS Thalappil Pradeep (khoa hóa học,
Viện Công nghệ Madras, Ấn Độ) vì đã phát triển hệ thống lọc nước chi phí
thấp nhất trên thế giới để loại bỏ asen, chất gây ô nhiễm môi trường
khỏi nước ngầm, mang lại cơ hội được sử dụng nước sạch, an toàn cho hàng
triệu người.
Giải đặc biệt dành cho nhà khoa học nữ trị giá
500.000 USD được trao cho giáo sư Pamela C. Ronald (ĐH California,
Davis, Mỹ) vì những đột phá trong việc phát triển các giống lúa năng
suất cao chịu được điều kiện khắc nghiệt, đặc biệt là giống lúa chịu
ngập nước.
Giải đặc biệt dành cho nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh
vực mới trị giá 500.000 USD được trao cho Demis Hassabis (phó chủ tịch
kỹ thuật tại Google DeepMind), nhà sáng lập Công ty DeepMind,
cho
vai trò khởi xướng AlphaFold; John Jumper, nhà nghiên cứu cao cấp của
DeepMind, vì đã phát triển AlphaFold - một hệ thống trí tuệ nhân tạo dự
đoán chính xác cấu trúc 3D của protein - giúp giải quyết một trong những
vấn đề sinh học thách thức nhất là "bài toán cách gấp protein" có ý
nghĩa quan trọng đối với cả nghiên cứu cơ bản và điều chế thuốc.
Đây
là những công trình được hội đồng giải thưởng lựa chọn từ 970 đề cử đến
từ 71 quốc gia, ở cả sáu châu lục trên thế giới. Giáo sư Sir Richard
Henry Friend, chủ tịch hội đồng giải thưởng VinFuture, cho biết: Không
chỉ tăng về số lượng đề cử, tăng gấp 1,5 lần so với năm đầu tiên, chất
lượng các đề cử mùa giải 2022 đều rất tốt.
* Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ:
Truyền cảm hứng tới cộng đồng khoa học khắp thế giới
Một
trong những điểm khác biệt nổi bật của VinFuture là tác động lan tỏa
toàn cầu và truyền cảm hứng tới cộng đồng khoa học ở khắp nơi trên thế
giới. Điều này đã được thể hiện rõ rệt ở mùa giải lần thứ 2. Đó là sự
gia tăng của tỉ lệ đối tác đề cử đến từ các nhà khoa học châu Á với
34,6%.
Đặc biệt, tỉ lệ đối tác đề cử đến từ châu Phi lên đến
12,4%, tăng hơn sáu lần so với năm 2021, không chỉ cho thấy nguồn cảm
hứng mạnh mẽ từ giải thưởng khoa học công nghệ toàn cầu do người Việt
Nam khởi xướng, mà còn mang tới cho chúng ta niềm hy vọng lớn lao về
những công trình khoa học hữu ích với cuộc sống của hàng triệu người ở
các quốc gia đang phát triển, hướng tới một thế giới phát triển công
bằng hơn được khởi tạo từ khoa học và công nghệ.
* Sir TIMOTHY JOHN BERNERS-LEE - Giải thưởng chính:
Sinh năm 1955, nhà khoa học máy tính người Anh nổi tiếng với tư cách là
nhà phát minh ra World Wide Web. Timothy Berners-Lee đã được vinh danh
rộng khắp vì những công trình và sự đóng góp của ông cho web.
* ROBERT ELLIOT KAHN - Giải thưởng chính:
Sinh năm 1938, người Mỹ tiên phong trong Internet, kỹ sư và nhà khoa
học máy tính, người cùng với Vint Cerf đã phát minh ra giao thức điều
khiển truyền dẫn (TCP) và giao thức Internet (IP), tạo nên kiến trúc cơ
bản ở trung tâm của Internet.
* VINTON GRAY CERF - Giải thưởng chính: Sinh năm 1943, nhà khoa học máy tính người Mỹ, người được coi là một trong những "cha đẻ của Internet".
* Sir DAVID NEIL PAYNE - Giải thưởng chính: Sinh năm 1944, nhà nghiên cứu tiên phong nổi tiếng quốc tế về quang tử, ông đã hoạt động trong lĩnh vực này hơn 50 năm.
* EMMANUEL DESURVIRE - Giải thưởng chính:
Sinh năm 1955, cố vấn khoa học tại Công ty nghiên cứu và công nghệ
Thales (TRT) - Pháp sau khi đã dẫn dắt nhóm nghiên cứu này trong liên
tiếp năm năm.
*
GS Vinton Gray Cerf (một trong những người được vinh danh là "cha đẻ
của Internet", đồng tác giả của Giải thưởng chính VinFuture 2022):
Tầm nhìn của Việt Nam với thế giới
Với
Giải thưởng VinFuture, tôi không chỉ ấn tượng về quy mô của giải thưởng
mà còn ngạc nhiên về tuyên bố của người Việt Nam thông qua giải thưởng
này.
Đó là sẵn sàng ghi nhận những đóng góp từ bên ngoài Việt
Nam, dù không phải do người Việt Nam tạo nên. Đó là một thế giới quan mà
không phải quốc gia nào cũng có được.
Đó là tuyên bố nổi bật về góc nhìn của VinFuture đối với công nghệ - khoa học, cũng như phạm vi toàn cầu của nó.
Giải
thưởng chính là tuyên bố của Quỹ VinFuture về tầm nhìn đối với thế giới
là vinh danh những thành tựu, bất kể xuất phát từ đâu, bất kể ai là
người dẫn dắt nên những thành công ấy.
Tuyên bố sứ mệnh của giải
thưởng rất tuyệt vời và không phải ai cũng có thể đi theo triết lý này.
Theo tôi, đây là một giá trị có sức nặng không kém, và độc lập với giá
trị vật chất của giải thưởng. Điều quan trọng hơn cả là giải thưởng đến
từ Việt Nam.
* GS Pamela Ronald (người được trao Giải thưởng đặc biệt dành cho nhà khoa học nữ):
Truyền cảm hứng nông nghiệp bền vững đến giới trẻ
Đối
với tôi, thật đặc biệt khi được đến Việt Nam. Tôi luôn muốn đến đây vì
Việt Nam là một vùng trồng lúa rất quan trọng. Đây thực sự là một trải
nghiệm đầy hồi hộp với tôi.
Chúng ta cần phát triển những loại cây
trồng có khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu. Một vấn đề sẽ xuất
hiện trong tương lai chính là việc phần lớn các cánh đồng có thể bị ngập
sâu dưới nước.
Điều đó đặt ra một thách thức rất lớn đối với
nông dân ở những khu vực nhiệt đới như Nam Á và Đông Nam Á. Những giống
lúa thông thường sẽ chết chỉ sau ba ngày ngập nước. Những giống lúa có
thể chống chịu ngập nước trong hai tuần là một khám phá rất quan trọng
vì lúa gạo là lương thực thiết yếu cho hơn một nửa dân số thế giới.
Một
trong những thách thức lớn nhất của chúng ta đang phải đối mặt chính là
làm thế nào để sản xuất đủ thực phẩm cho loài người nhưng không phá hủy
môi trường thêm. Đó là một thách thức rất lớn trong thời đại ngày nay
bởi chúng ta sẽ cần phải sử dụng ít đất, nước hơn và ít sử dụng những
sản phẩm phục vụ nông nghiệp độc hại hơn.
Cần rất nhiều yếu tố để
làm nông nghiệp trở nên bền vững, đặc biệt là vấn đề kinh tế, nhằm đảm
bảo người nông dân có đủ khả năng chi trả. Những biện pháp được sử dụng
cũng phải thân thiện với môi trường. Chúng tôi thực sự muốn nó có tác
động rộng lớn và có lợi đối với xã hội.
Tôi mong muốn truyền cảm
hứng về phát triển nông nghiệp bền vững, để từ khóa này trở nên hấp dẫn
hơn với giới trẻ thông qua những nỗ lực nhằm làm cho nông nghiệp trở nên
hấp dẫn hơn, với sự tham gia của các công nghệ mới.
* TS Emmanuel Desurvire (đồng tác giả của Giải thưởng chính VinFuture 2022):
Tăng cường nhận thức của thế giới với khoa học công nghệ
Giải
thưởng VinFuture không chỉ vinh danh các chủ nhân giải thưởng, những
người đã góp phần vào những lĩnh vực quan trọng, đóng góp cho nhân loại,
mang lại lợi ích, mà còn là góp phần gây sự chú ý, tăng cường nhận thức
hơn nữa của thế giới đối với vai trò của khoa học công nghệ trong sự
phát triển bền vững, tăng cường nhận thức và còn là phương hướng dẫn lối
cho chúng ta trong tương lai.
* GS Thalappil Pradeep (người được trao Giải đặc biệt dành cho nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển):
Sứ mệnh với nước sạch
Tôi quyết tâm đảm bảo rằng thế giới an toàn về nước. Điều quan trọng là nó tác động tới tất cả mọi người.
Nước
sạch là nhu cầu quan trọng và cơ bản nhất liên quan đến mọi khía cạnh
cuộc sống, chẳng hạn như giáo dục, sinh kế, sức khỏe và hạnh phúc. Do
đó, bất cứ điều gì chúng tôi làm liên quan đến vấn đề nước sạch đều tác
động đến mọi người.
Tôi tin vào công việc tôi đang làm. Tôi tin
vào khoa học. Khoa học cho bạn giải pháp. Cả thế giới sẽ không là gì nếu
không có khoa học. Khoa học là công việc khó khăn, vì vậy tôi tin vào
nó và quyết tâm làm việc chăm chỉ. Chúng tôi muốn cung cấp nước sạch cho
mọi vòi nước vào năm 2024.
Đó là một sứ mệnh to lớn. Tuy nhiên,
cần làm gì để có một hệ sinh thái nước sạch cho toàn thế giới? Chi phí
đó được ước tính là khoảng 50.000 tỉ USD. Nó quá lớn đến nỗi làm thế nào
chúng ta có thể có những nguồn tài nguyên như vậy và làm gì trong tương
lai gần để đảm bảo rằng nước sạch có sẵn cho tất cả mọi người?
Hôm
nay là nước, ngày mai là gạo vì asen trong nước này dẫn đến asen trong
gạo, và asen trong gạo sẽ ảnh hưởng đến bạn. Chúng tôi bắt đầu nghiên
cứu điều này và phát hiện ra rằng chúng ta có asen trong máu hoặc thứ gì
đó khác trong máu, cùng với thuốc trừ sâu và nhiều thứ khác đòi hỏi
chúng tôi tiếp tục phải tìm tòi, nghiên cứu ra những công nghệ tiên
tiến.
Nhìn từ góc độ rộng hơn, điều này là cần thiết, các quốc
gia có thể đầu tư vào điều đó ở mức độ nào tùy thuộc vào nguồn lực của
quốc gia và trình độ công nghệ.
Những công nghệ này, về cơ bản dựa
trên khoa học, không nên có bất kỳ ranh giới quốc gia nào. Tôi không
tin vào hộ chiếu trong khoa học. Không có hộ chiếu cho công nghệ.
THANH HÀ
Nguồn: https://tuoitre.vn/vinfuture-2022-ton-vinh-su-menh-khoa-hoc-phung-su-nhan-loai-20221221080448562.htm